PFAS, vaak "eeuwige chemicaliën" genoemd, is een grote groep synthetische stoffen die worden gebruikt in alles van antiaanbakpannen en waterdichte kleding tot cosmetica en brandblusschuim. Ze zijn bestand tegen vet en water – maar ook bijna onmogelijk af te breken in de natuur. Na verloop van tijd verspreiden ze zich via de bodem, lucht en water, om uiteindelijk hun weg te vinden naar ons voedsel en lichaam.
De afgelopen jaren hebben onderzoekers zelfs sporen van PFAS in wijn gevonden. Het klinkt misschien verrassend, maar het toont aan hoe ver deze chemicaliën het milieu hebben bereikt – zelfs tot in een van 's werelds oudste natuurlijke ambachten.
Hoe komen PFAS in wijn terecht?
Wanneer bepaalde pesticiden of gefluoreerde chemicaliën afbreken, vormen ze TFA (trifluorazijnzuur) – een stabiel zuur dat gemakkelijk mengt met regenwater en in de bodem sijpelt. Planten zoals wijnstokken kunnen het opnemen, en uiteindelijk komt het terecht in de druiven en de afgewerkte wijn.
Een Europese studie analyseerde 49 wijnen uit tien EU-landen en ontdekte dat alle moderne wijnen TFA bevatten, terwijl oudere flessen – geproduceerd vóór 1988 – er volledig vrij van waren. Dit suggereert dat modern chemisch gebruik nieuwe vormen van besmetting heeft geïntroduceerd in zelfs de meest traditionele productievormen.
Omdat TFA zeer wateroplosbaar en extreem persistent is, verspreidt het zich gemakkelijk via regen en grondwater. Dit betekent dat zelfs wijngaarden ver van industriële gebieden kunnen worden aangetast – en dat zelfs biologische wijnen kleine sporen kunnen bevatten, hoewel over het algemeen op lagere niveaus.
Hoe PFAS ons beïnvloeden
PFAS kunnen zich ophopen in het menselijk lichaam en zijn in verband gebracht met effecten op het immuunsysteem, de lever, hormonen en vruchtbaarheid. Sommige PFAS-verbindingen worden verdacht kankerverwekkend te zijn. Hoewel de niveaus die in wijn worden gevonden laag zijn, dragen ze nog steeds bij aan de totale chemische blootstelling die we ervaren via voedsel, water en alledaagse producten.
De zorg gaat niet over één glas wijn – het gaat over het grotere plaatje. Deze stoffen circuleren in de natuur en stapelen zich na verloop van tijd op, wat zowel ecosystemen als de menselijke gezondheid beïnvloedt.
Waarop letten bij het kiezen van wijn
Het is niet altijd gemakkelijk om etiketten en duurzaamheidsclaims te doorgronden, maar een paar eenvoudige keuzes maken een verschil:
Kies biologische of biodynamische wijnen. Deze producenten vermijden synthetische pesticiden en vertonen doorgaans lagere niveaus van chemische residuen.
Zoek naar transparantie. Kleine wijnmakers delen vaak openlijk over hun bodem, waterbronnen en milieupraktijken.
Varieer uw selecties. Net als bij voedsel vermindert diversiteit het risico van consistente blootstelling aan dezelfde verontreinigende stoffen.
Drink bewust. Wijn kan absoluut deel uitmaken van een gezonde levensstijl – vooral wanneer gekozen met zorg voor kwaliteit, natuur en balans.
Een glas wijn in balans
Het PFAS-probleem herinnert ons eraan hoe diep alles met elkaar verbonden is: ons milieu, onze gezondheid en onze dagelijkse keuzes. Door te kiezen voor duurzame en transparante producenten ondersteunen we niet alleen een schonere wijnbouw, maar ook een gezondere planeet.
